- Πελοπίδας
- I
(περ. 420 π.Χ. – 364 π.Χ.). Θηβαίος πολιτικός και στρατηγός, γιος του Ιπποκλή (ενός από τους πλουσιότερους Θηβαίους της εποχής) και φίλος του Επαμεινώνδα. Μετά την κατάληψη της Καδμείας (ακρόπολης των Θηβών) από τους Σπαρτιάτες (382 π.Χ.) κατέφυγε στην Αθήνα και από εκεί, με άλλους εξόριστους Θηβαίους, απελευθέρωσε το 379 π.Χ. την πατρίδα του. Από το 378 π.Χ. εκλεγόταν σχεδόν κάθε χρόνο βοιωτάρχης. Συνεργάστηκε με τον Επαμεινώνδα, ο οποίος όμως δεν παρουσίαζε τις ίδιες δημοκρατικές τάσεις στην αναδιοργάνωση του στρατού. Επικεφαλής του ιερού λόχου νίκησε τους Σπαρτιάτες το 375 στα Τέγυρα (κοντά στην Κωπαΐδα) και το 371, σε συνεργασία με τον Επαμεινώνδα, στα Λεύκτρα. Μετά την εκστρατεία των Βοιωτών στην Πελοπόννησο (370/69 π.Χ.), κατηγορήθηκε, μαζί με τον Επαμεινώνδα ότι κράτησαν περισσότερο από το νόμιμο την αρχή, αλλά αθωώθηκαν. Λίγο αργότερα, ύστερα από έκκληση των Θεσσαλών, εξεστράτευσε στη Θεσσαλία εναντίον του τυράννου των Φερών Αλεξάνδρου, κατέλαβε τη Λάρισα και έφερε στη Θήβα ως όμηρο τον μέλλοντα βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο. Το 368 π.Χ., για να εμποδίσει τη σύναψη συμμαχίας του βασιλιά της Μακεδονίας Πτολεμαίου με την Αθήνα, εισέβαλε εκ νέου στη Θεσσαλία και κατόρθωσε να επιτύχει ευνοϊκή για τη Θήβα συνθήκη με τον Πτολεμαίο, αλλά ενώ προσπαθούσε με πολύ μικρή δύναμη να τιμωρήσει τους οπλίτες του που δωροδοκήθηκαν από τον Μακεδόνα βασιλιά, αιχμαλωτίστηκε από τον Αλέξανδρο των Φερών. Τον επόμενο χρόνο απελευθερώθηκε από τον Επαμεινώνδα και πήγε αντιπρόσωπος των Θηβών στα Σούσα, όπου κέρδισε από τον βασιλιά των Περσών Αρταξέρξη B’ την αναγνώριση των Θηβών ως ηγετικής δύναμης στην Ελλάδα. Το 364 π.Χ. σκοτώθηκε σε μάχη κατά του Αλεξάνδρου των Φερών στις Κυνός Κεφαλές, στην οποία νίκησαν οι Θηβαίοι. Ο Π. διακρινόταν για τη γενναιότητα και τις διπλωματικές του ικανότητες, δεν είχε όμως το οργανωτικό ταλέντο και την πολιτική οξυδέρκεια του Επαμεινώνδα.IIΕπώνυμο 2 Φιλικών.1. Αντώνιος (; – 1865). Έζησε τον 18o αι. Καταγόταν από τη Στεμνίτσα της Γορτυνίας. Μικρός ακόμα, εγκαταστάθηκε στη Κωνσταντινούπολη και από εκεί πήγε στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και αναδείχθηκε σε ένα από τα πλέον δραστήρια μέλη της. Ο Π. μύησε στη Φιλική Εταιρεία τον μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό (1818). Αργότερα, μαζί με τον φιλικό Δημήτριο Ύπατρο, κατέβηκε στην Αίγυπτο, όπου μύησε τον εφοπλιστή Τανήκα. Στη διάρκεια της αποστολής του αυτής, προδόθηκε από τον Ασημάκη Θεοδώρου και κατόρθωσε να αποφύγει τη σύλληψη με τη βοήθεια του επίσης Φιλικού, γιατρού Αντωνίου Ψαρρού. Αργότερα υπηρέτησε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος ως διοικητικός υπάλληλος.2. Κωνσταντίνος. Ηπειρώτης έμπορος και εμπειρικός γιατρός. Έζησε στη Ζάκυνθο όπου, το 1818, κατηχήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Όταν άρχισε η Επανάσταση βρισκόταν στην Αρκαδία και πήρε μέρος στη πολιορκία της Τρίπολης. Το 1826 ήταν αστυνόμος και υπεύθυνος του ταχυδρομείου στο Ναύπλιο.
Dictionary of Greek. 2013.